۱۰ برنامۀ مفید برای آموزش برنامه‌نویسی به کودکان
همان‌طور که ما در عصر دیجیتال زندگی می‌کنیم، مهارت و یادگیری برنامه نویسی در بازار کار، روزبه‌روز از اهمیت ویژه‌ای برخورد می‌شود. اگرچه بسیاری از افراد در آینده شغلی خود برنامه نویس نخواهند شد. اما امروزه یادگیری اصول و مهارت برنامه نویسی می‌تواند کمک بسیار بزرگی در انجام بسیاری از کارها به ما بکند. در حال حاضر هیچ اتفاق نظری در مورد سن شروع برای یادگیری برنامه نویسی برای کودکان وجود ندارد. اما تعداد زیاد پلتفرم برنامه‌نویسی برای محدوده سنی مختلف، مخصوص کودکان طراحی شده است.
برنامه نویسی برای کودکان
اصول برنامه‌نویسی دارای جذابیت‌های خاص و دوست‌داشتنی‌ایه كه علاوه بر سرگرم كردن، باعث رشد و پیشرفت برخی مهارت‌ها در كودكان و نوجوانان میشه. یادگیری برنامه‌نویسی برای كودكان و نوجوانان، فقط به یافتن شغل یا جذابیت كدنویسی محدود نمیشه. بلکه باعث پیشرفت در مهارت‌های نرم (مثل قدرت حل مسئله، قدرت خلاقیت، قدرت چالش‌پذیری، قدرت تفكر منطقی، قدرت انتخاب و پشتكار) و مهارت‌های علمی(مثل تقویت منطق ریاضی، تقویت زبان انگلیسی و آشنایی با الگوریتم‌ها) هم میشه.
در این مقاله قصد داریم به ۱۰ مورد از بهترین ابزارهای موجود برای برنامه نویسی مخصوص کودکان اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
۱. Scratch
اسکرچ یک زبان برنامه نویسی بصری که توسط شرکت گوگل و آزمایشگاه MIT ساخته شده است. در ابتدا این برنامه برای کودکان ۸ الی ۱۶ سال طراحی و توسعه داده شده بود. با این حال، این زبان آن‌قدر محبوب شده است که امروزه بسیاری از افراد در هر سنی برای شروع و یادگیری برنامه نویسی از آن استفاده می‌کنند. در اسکرچ، هر بلوک بصری برابر با یک واحد منطقی مثل دستورات شرطی if و else و یا یک تابع است. وب‌سایت اسکرچ مجموعه یک اکوسیستم کامل از فیلم‌های آموزشی، گالری‌ها و مقالات آموزشی و موارد دیگر است. اسکرچ همچنین یک جامعه بزرگ دارد که افراد می‌توانند کارهای خود را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و در پروژه‌های مختلف با یکدیگر همکاری کنند.
۲. code.org
یک موسسه غیرانتفاعی است که به کودکان در سراسر جهان کمک می‌کند تا علوم کامپیوتر و برنامه نویسی یاد بگیرند. تمام دوره‌های آموزشی این موسسه به صورت آنلاین برگزار شده و کاملاً رایگان است. این سایت دوره‌های آموزشی را با توجه به گروه‌های سنی طبقه‌بندی می‌کند. کودکان خردسال تا پایه پنجم دبستان می‌آموزند که چگونه نقشه‌های ساده و بازی‌ها را به صورت کد پیاده‌سازی کنند. در رده‌های سنی بزرگ‌تر آن‌ها برنامه نویسی HTMl، Css و جاوا اسکریپت را فرا می‌گیرند. البته هیچ دوره‌ای مخصوص دانشجویان در این سایت وجود ندارد. اما وب‌سایت code.org سایت‌های دیگر نظیر لیندا و Udacity را به دانشجویان برای یادگیری برنامه نویس توصیه می‌کند. همچنین وب‌سایت Code.org برای کودکانی که وقت کافی برای گذراندن دوره‌های آموزشی را ندارند راه‌حلی را ارائه می‌دهد تا آن‌ها بتوانند در مدت زمانی بسیار کم، یک پروژه جذاب را تولید کنند.
۳. Tynker
یک برنامه کد نویسی مخصوص کودکان بالای ۷ سال است. تینکر همانند برنامه اسکرچ، یک زبان برنامه نویسی بصری است که با بلوک‌هایی همانند لگو همراه است. هر بلوک یک روش کد نویسی متفاوت را به صورت بصری به کودکان آموزش می‌دهد. این روش با استفاده از عناصر بصری و شخصیت‌هایی که توجه کودکان را به خود جلب می‌کند، همراه شده و درواقع آموزش به نحوی است که یادگیری و سرگرمی با یکدیگر درآمیخته شده است. تینکر همچنین دوره‌هایی مخصوص کودکانی که اصول اولیه برنامه نویسی را می‌دانند، ارائه می‌دهد. آن‌ها می‌توانند زبان‌های برنامه نویسی جاوا اسکریپت، پایتون و سوئیفت را بیاموزند. علاوه بر این والدین قادر خواهند بود تا پیشرفت فرزندانشان را از صفحه مدیریت مشاهده کنند. اگرچه این ابزار رایگان نیست، اما برنامه آموزشی مقرون به صرفه‌ای دارد که می‌توانید با پرداخت ۸ دلار در ماه از آن استفاده کنید.
۴.Kodable
هدف اصلی این پلتفرم کمک به معلمان مدارس ابتدایی است که بتوانند برنامه‌نویسی را به کودکان آموزش دهند. با این حال والدین می‌توانند به صورت تفننی از این ابزار استفاده کنند تا اصول برنامه نویسی را به فرزندان خود، با شیوه‌ای سرگرم‌کننده و جذاب آموزش دهند. راهنمای Kodable بسیار خوب نوشته شده است، بنابراین مربیان بدون هیچ تجربه‌ای از کد نویسی می‌توانند از این پلتفرم استفاده کنند.
دانش آموزان از طریق مفاهیم برنامه نویسی، چالش‌های مختلفی مانند پیمایش یک مسیر هزارتو را حل می‌کنند. Kodable مهارت‌های اساسی مانند تفکر محاسباتی، مهارت‌های ارتباطی، یادگیری مفاهیم اجتماعی-عاطفی کودکان را بهبود می‌بخشد. این پلتفرم دارای یک نسخه مبتنی بر وب و آیپد است که هر دو به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار دارد.
5. Alice
پروژه آلیس یک محیط برنامه نویسی مبتنی بر بلوک‌های کنترلی است. رابط کاربری این پلتفرم به صورت کشیدن و رها کردن اشیا می‌باشد که به کودکان کمک می‌کند تا مفاهیم برنامه نویسی را به شکلی ساده فرا گیرند و حتی آن‌ها را با اصول طراحی بازی‌های سه‌بعدی آشنا سازد. پلتفرم آلیس قدمتی ۱۰ ساله دارد و برای کاربران رایگان است. از آنجایی که بیشتر زبان‌های برنامه نویسی مدرن از رویکرد شی‌گرایی استفاده می‌کنند، آلیس یک ابزار عالی است تا کودکان بتوانند مفهوم شی‌گرایی را به صورت بصری درک کنند.
(پیشنهاد مطالعه: بازی ها، تمرینی برای افزایش مهارت برنامه‌نویسی )
۶. code spark academy
با استفاده از آکادمی کد اسپارک، کودکان بین ۵ الی ۱۰ سال می‌توانند به راحتی و بدون هیچ‌گونه کمکی، برنامه نویسی را فراگیرند. این پلتفرم یادگیری را همراه با بازی‌های سرگرم‌کننده برای حل مسائل پیچیده ترکیب می‌کند. شما می‌توانید اپلیکیشن کد اسپارک را از طریق گوگل پلی و اپل استور دانلود کنید. البته باید اشاره کنیم که استفاده از این پلتفرم ماهیانه ۷ دلار هزینه خواهد داشت.
۷.code kart
Code kart با استفاده از یک ماشین مسابقه‌ای جذاب، برنامه نویسی را به کودکان آموزش می‌دهد. این پلتفرم باعث می‌شود تا کودکان مجموعه‌ای از معماهای منطقی را حل کنند. آن‌ها برای هدایت خودرو به مقصد باید از آجرهای جهت‌دار استفاده کرده و در حالی که این کار را انجام می‌دهند، دائماً باید تصمیم بگیرند تا بهترین مسیر را ساخته و بر موانع غلبه کنند. هر مانع یک مفهوم برنامه نویسی مانند if را ارائه می‌دهد. این بازی دارای ۷۰ سطح است که ۱۰ سطح آن به صورت رایگان در دسترس است. این برنامه در فروشگاه‌های گوگل و اپل قابل دانلود می‌باشد.
۸. Hopocotch
یک برنامه آموزشی مخصوص کودکان بالای ۸ سال که تاکنون بیش از ۱۰ میلیون بار از فروشگاه اپل دانلود شده است. رابط کاربری این پلتفرم با استفاده از کشیدن و رها کردن بلوک‌ها، ساخت بازی و برنامه را برای کودکان میسر کرده است.
Daisy the dinosaur. 9
این پلتفرم هم توسط سازنده Hopscotch به صورت انحصاری مخصوص دستگاه‌های IOS ساخته شده است که استفاده از آن برای کودکان ۷ ساله توصیه می‌شود. دیزی دایناسور اصول اولیه برنامه نویسی و مباحثی مانند حلقه‌ها، اشیا و کنترل‌ها را به کودکان آموزش می‌دهد.
۱۰. water bear
یک برنامه متن‌باز است که هدف آن جذاب‌تر کردن یادگیری برنامه نویسی به کودکان است. این برنامه هم مانند برنامه‌هایی که به آن‌ها اشاره کردیم از یک محیط بصری بهره می‌برد و نیازی به کد نویسی نیست. ساخت این برنامه از پلتفرم اسکرچ الهام گرفته شده است، اما تفاوت‌هایی با آن دارد. درون این برنامه یک ویراستار جاوا اسکریپت تعبیه شده است که کودکان با استفاده از آن می‌توانند کدهای جاوا اسکریپت المان‌هایی که با استفاده از کشیدن و رها کردن ایجاد کرده‌اند را مشاهده کنند. این پلتفرم کاملاً رایگان است و همچنین کدهای آن در گیت هاب موجود می‌باشد.
سخن آخر
دشوار است که بگوییم کدام پلتفرم برای یادگیری برنامه نویسی کودکان مناسب‌تر و بهتر است زیرا این موضوع برای هر کودک متفاوت است. اگر کودک شما به برنامه ای خاص علاقه ندارد، ارزشش را دارد که برنامه های دیگر را امتحان کنید. با این حال نباید به آن‌ها برای یادگیری برنامه نویسی فشار وارد کنید، به خصوص در سنین پایین. اگر که فکر می‌کنید آموزش اصول برنامه نویسی برای کودک شما خیلی پیچیده است، می‌توانید از وب‌سایت‌هایی استفاده کنید که با توجه به نیاز‌های ذهنی کودکان طراحی شده‌اند.
منبع برگرفته از: